Familierecht

 

Trouwen, geregistreerd partnerschap of samenwonen

Op een dag weten jullie het zeker: wij horen bij elkaar en moeten ook iets voor elkaar regelen. Maar er is zoveel keuze: trouwen, een geregistreerd partnerschap of samenwonen? Wat is voor ons de beste keuze? Wat is er in de wet al geregeld? Wat moeten wij zelf regelen? En moet bij elke wijziging in onze situatie een nieuwe akte worden opgemaakt?
Elke relatie is weer anders en situaties kunnen gedurende de jaren veranderen. Bijvoorbeeld als er een woning wordt aangekocht en een van jullie meer geld inbrengt dan de ander, jullie samen kinderen krijgen of een van jullie al een kind heeft en wat moet er worden geregeld als een van jullie een eigen zaak start? Het is dan ook slim om af en toe eens naar de gemaakte afspraken te kijken.

De meeste mensen die samen een huis kopen en daar (voor het eerst) gaan samenwonen, laten een samenlevingscontract opstellen. Daarin maak je afspraken over de verdeling van de kosten van de huishouding. Ook kan je vastleggen dat zaken waar je samen eigenaar van bent, naar de langstlevende gaan als één van jullie komt te overlijden. Ook eisen veel pensioenmaatschappijen dat je een samenlevingscontract hebt als je wilt dat je nabestaandenpensioen naar je partner gaat. Regel je niets, dan hoeft de pensioenmaatschappij niets uit te keren aan je partner nadat jij overleden bent.

Kiezen jullie voor een huwelijk of een geregistreerd partnerschap? Dan is het goed om te weten dat de wet per 1 januari 2018 uitgaat van de volgende bepalingen:
Vanaf deze datum trouwen/registreren jullie in beperkte gemeenschap van goederen. Alle persoonlijke bezittingen en schulden die jullie vóór het trouwen hebben blijven privé. Bezittingen en schulden die jullie na het trouwen krijgen, zijn wel van jullie samen. Schenkingen of erfenissen die jullie ontvangen voor en tijdens uw huwelijk, zijn van jullie privé. Tenzij de schenker anders heeft bepaald of in het testament va de schenker iets anders is aangegeven.

Ben je ondernemer? Ook met de nieuwe wet is het nog steeds van belang dat je nadenkt over huwelijkse voorwaarden. Zo kan je zakelijk en privé gescheiden houden. Als jullie uit elkaar gaan, krijgen jullie elk de helft van de gemeenschappelijke bezittingen en schulden. Willen jullie dat alles gemeenschappelijk wordt, dus ook alles wat je voor het jawoord hebt? Dan kunnen jullie huwelijkse voorwaarden opmaken en daarin vastleggen dat alles van samen is.
Tijdens een bespreking op ons kantoor zullen de verschillen tussen de relatievormen worden besproken en kunnen we bekijken welke vorm het beste bij jullie past. Maar de uiteindelijke beslissing ligt natuurlijk bij jullie. Ook wij weten heus wel dat er ook emoties meespelen bij de keuze tussen samenwonen, trouwen en geregistreerd partnerschap.

In sommige gevallen is het ook raadzaam om testamenten op te maken. Bijvoorbeeld als jullie niet samen eigenaar van de woning zijn of als er kinderen zijn. Tijdens de bespreking worden ook de gevolgen van het overlijden van één van jullie besproken. En hoe moet de erfenis worden verdeeld als de laatste van jullie komt te overlijden?

 

Testamenten

Iedereen laat na zijn overlijden een erfenis achter. Dat zijn alle bezittingen en schulden die je achterlaat. De ene erfenis zal groter zijn dan de andere erfenis, maar uiteindelijk komt de erfenis aan je erfgenamen toe.
Als je geen testament maakt, dan geeft de wet aan wie je erfenis krijgt. In de eerste plaats zijn dat je kinderen. Heb je geen kinderen, dan zijn het je ouders, broers en zussen. Wil je zelf bepalen hoe je erfenis verdeeld wordt en zo bepalen bij wie je erfenis terechtkomt, dan kan je dit bij een testament laten vastleggen. Een testament moet door een notaris worden opgemaakt.

Ook kan je aangeven wie je erfenis moet afwikkelen. Deze persoon heet executeur en krijgt de taak om de uitvaart te regelen, kan de bankzaken regelen, abonnementen opzeggen, belastingpapieren invullen en verzekeringen laten uitkeren. Je kan zelf bepalen welke bevoegdheden de executeur krijgt en voor welke handelingen hij toestemming van de erfgenamen nodig heeft. Ook kan je in het testament vastleggen of de executeur een beloning voor zijn werkzaamheden krijgt.

Heb je (jonge) kinderen, dan kan je een voogd aanwijzen voor het geval de kinderen nog minderjarig zijn bij je overlijden. Je kan ook vastleggen vanaf welke leeftijd de kinderen zelf over hun erfenis mogen beschikken en wie tot die leeftijd het beheer over de erfenis heeft. Dit wordt bewind genoemd.

Ben je gescheiden? Dan is het raadzaam om te bekijken of in je huidig testament nog bepalingen hebt staan die betrekking hebben op je ex-partner. Deze kan je dan herroepen (intrekken). Ook kan je in je testament bepalingen opnemen om te voorkomen dat een ex-partner zich met de erfdelen van de kinderen gaat bemoeien.

Ben je gehuwd, geregistreerd partner of samenwonend? Vaak maken jullie dan een testament op de langstlevende. Jullie moeten allebei dan een testament opmaken, waarvan de inhoud gelijkluidend is. Op grond van deze langstlevende constructie zullen de kinderen moeten wachten met het opeisen van hun erfenis totdat jullie allebei zijn overleden. In de testamenten kunnen jullie bepalen op welke andere momenten de kinderen de erfenis verkrijgen Ook kunnen jullie de partners van de kinderen uitsluiten en bepalingen opnemen om erfbelasting te besparen

 

Erfenis

Ben je erfgenaam? Dan moet je vaak snel een keuze maken of je de erfenis aanvaardt of niet. Misschien wil je niets met de erfenis te maken hebben ("verwerpen"). Als je de erfenis wel wilt hebben maar niet het risico wilt lopen dat je tekorten in de erfenis zelf moet betalen ("zuivere aanvaarding") kan je de erfenis beneficiair aanvaarden. Dat wordt ook nog wel eens "onder voorrecht van boedelbeschrijving" genoemd. De erfenis wordt dan gebruikt om de schulden van de overledene te betalen. De schuldeisers kunnen jou dan niet aanspreken om het tekort te betalen.

Denk dus goed na over welke keuze je wilt maken. Ons kantoor kan je hierover meer uitleggen en kan bijvoorbeeld de verklaring van beneficiaire aanvaarding of verwerping voor je regelen.

Voor het afwikkelen van de erfenis is vaak een verklaring van erfrecht nodig. Dit is een akte die de notaris opgemaakt waaruit blijkt wie de erfgenamen, zijn, op welke wijze zij de erfenis hebben aanvaard en wie bevoegd is om de erfenis af te wikkelen. De erfgenamen hebben deze akte vaak nodig om toegang te krijgen tot de bankrekeningen. Zie het maar als een legitimatiebewijs waarmee je aan kan tonen dat je erfgenaam bent.

Soms zijn de erfgenamen niet zelf bevoegd om de erfenis af te wikkelen omdat er een executeur is benoemd. De executeur is dan degene die namens de erfgenamen de erfenis gaat regelen. Of de executeur bevoegd is om zonder toestemming van de erfgenamen spullen of de woning te verkopen zal blijken uit het testament: de spelregels voor de executeur zijn in het testament uitgewerkt. De executeur kan een van de erfgenamen zijn maar soms is de executeur een ander familielid, een goede vriend of een buitenstaander zoals een accountant of de notaris zelf.

Heb je een verklaring van erfrecht nodig of ben je executeur? Lees hier meer informatie of neem contact om een afspraak te maken.

Ben je als kind onterfd? Volgens de wet heb je recht op een minimum gedeelte van de erfenis, de legitieme portie genaamd. De legitieme portie is de helft van het erfdeel dat je gehad zou hebben als je wel erfgenaam was geweest. Je hebt vijf jaar de tijd om een beroep op de legitieme portie te doe en verkrijgt je gedeelte van de erfenis in de vorm van een geldbedrag. Je kan dus geen aanspraak op goederen maken. Als de overledene was gehuwd, als partner was geregistreerd of samenwoonde dan kan je de legitieme portie vaak pas opeisen nadat deze partner is overleden.

Wil je weten of je bent onterfd en wat je rechten zijn? Dan kan je contact opnemen en kunnen wij uitleggen hoe je dit kan aanpakken.

 

Levenstestament/bewind

Stel dat je voorziet dat je op termijn je eigen zaken niet meer kan regelen. Denk aan ziekte, je een operatie moet ondergaan en je niet weet hoe je er na de operatie aan toe bent, bij verblijf in het buitenland of omdat je gewoonweg een dagje ouder wordt. Wie mag dan jouw zake gaan regelen? Oftewel: wie geef je het vertrouwen?

Wil je wel zelf de regie blijven houden? Maak dan een uitgebreide volmacht, ook wel levenstestament genaamd.
Dit is een notariële akte waarin jij zelf aangeeft wie je zaken mag regelen, zoals bankzaken, belastingen, verzekeringen, pgb aanvragen, zorg regelen, de woning verkopen. Je kunt één persoon aanwijzen of meerdere personen en bepaalt zelf wie wat zelfstandig mag regelen en voor welke handelingen toestemming van anderen is vereist. Je kunt ook aangeven aan wie rekening en verantwoording moet worden afgelegd, oftewel wie controleert de werkzaamheden die de gevolmachtigde namens jou verricht?

Wil je instructies aan de gevolmachtigde geven? Dat kan! Mag de gevolmachtigde schenkingen doen? Leg dit vast!
Als iemand niet zelf meer aangegeven wat hij wil, dan kan de rechter een bewindvoerder aanwijzen als een levenstestament ontbreekt. Vaak wordt een van de kinderen of een ander direct familielid tot bewindvoerder benoemd. Ons kantoor kan je in dit traject begeleiden en zelfs het bewind aanvragen of helpen om de benodigde formulieren te verzamelen en in te vullen.

Veel mensen denken dat een levenstestament vooral voor ouderen bedoeld is. Bedenk dan dat dementie ook bij jongeren voorkomt en dat een levenstestament ook gebruikt kan worden om bijvoorbeeld je onderneming door te kunnen laten draaien als jij (tijdelijk) uitgeschakeld bent.

Wil je nog meer weten? Kijk dan eens hier of maak een afspraak om één en ander te bespreken. Lukt het niet om voor een bespreking naar kantoor te komen? Thuisbezoek is uiteraard mogelijk. Wij zijn dementie-vriendelijk en doen mee met samen dementie vriendelijk.

 

Schenken

Wil je je vermogen verlagen en anderen laten meedelen in je vermogen? Dan kun je, naast het geld zelf opmaken, schenkingen doen aan bijvoorbeeld kinderen en kleinkinderen of goede doelen.

Door het doen van schenkingen ben je minder inkomstenbelasting verschuldigd, hoef je minder zorgkosten te betalen en betalen de erfgenamen minder erfbelasting. Je kunt bedragen overmaken maar bent het bedrag dan wel kwijt. Zit je vermogen in de woning? Dan kun je op papier schenken. In dit geval kom je met de ontvanger van de schenking, vaak zijn dat je kinderen, overeen dat het geschonken bedrag pas opeisbaar is na je overlijden of als in een zorginstelling gaat wonen. Op deze manier houd je zelf de beschikking over de geschonken bedragen. Wel moet er ieder jaar een rente van 6% aan de kinderen betaald worden, om te voorkomen dat er alsnog erfbelasting verschuldigd is. Als schenker geef je het bedrag voor de inkomstenbelasting in box 3 op als schuld, de ontvanger van de schenking (de kinderen) geven de schenking op in box 3 als vordering.

Voor alle soorten schenkingen geldt: als het bedrag hoger is dan de vrijstelling, dan zal schenkbelasting verschuldigd zijn. De vrijstellingen voor 2018: kinderen € 5.363,-, kleinkinderen of anderen € 2.147,-. Daarnaast geldt een eenmalige verhoogde vrijstelling van € 25.731,-, voor kinderen tussen de 18 en 40 jaar, te verhogen tot € 53.302,- indien dit bedrag wordt aangewend voor de aankoop van een eigen woning of studie of aflossing van een eigenwoningschuld. Indien meer wordt geschonken dan het belastingvrije bedrag, zal over het meerdere schenkbelasting verschuldigd zijn (voor kinderen 10% indien lager dan € 123.248,-, daarboven 20%, voor kleinkinderen 18%/36% en voor anderen 30%/40%).
De papieren schenking moet altijd via de notaris worden geregeld.

Interesse? Lees dan hier verder of maak een afspraak voor een bespreking!
Wil je regelen dat de schenking alleen voor de ontvanger van de schenking is en niet voor de partner (koude kant): leg dit dan bij de notaris vast!

 

Uit elkaar gaan

Of jullie nu gehuwd waren, geregistreerd partners of samenwoners waren, de beëindiging van jullie relatie moet goed geregeld worden. Ons kantoor kan jullie helpen bij het maken van afspraken. Bijvoorbeeld wie in de woning blijft wonen, worden pensioenrechten verevenend/gedeeld, moet er op grond van de huwelijkse voorwaarden of het samenlevingsovereenkomst nog iets vermogen worden verrekend/gedeeld, hebben jullie afspraken gemaakt over partneralimentatie en hoe zit het met het ouderschapsplan.

Als een van jullie in de woning blijft wonen, zal de woning op naam van die achterblijver overgeschreven moeten worden bij het kadaster. Dit gebeurt via een akte van verdeling. De hypotheek zal dan worden voortgezet of er komt een nieuwe of een aanvullende hypotheek
Dit moet allemaal via de notaris worden geregeld. Ook kunnen wij een convenant voor jullie opmaken of jullie verwijzen naar andere deskundigen waar wij goede ervaringen mee hebben. Van mediators tot financieel planners, wij hebben de contacten. Vergeet ook niet de gemaakte testamenten aan te passen, om te voorkomen dat je ex-partner nog aanspraak kan maken op je erfenis of jouw uitvaart moet regelen.

Als je minderjarige kinderen hebt, dan moet je een ouderschapsplan opstellen: jullie moeten afspraken maken over de verdeling van de zorg voor de kinderen, het indelen van de feestdagen en vakanties, een omgangsregeling, wie gaat welke kosten betalen (kinderalimentatie). Deze afspraken kunnen in een notarieel jasje worden gehesen. De notariële akte heeft executoriale kracht, vergelijkbaar met een vonnis van de rechter. Als één van jullie dan de afspraken niet nakomt, kan de ander eenvoudig die afspraken afdwingen.